(1 votes, average: 1.00 out of 5)
Loading...
ජයාරුපය : පෞරාණික ස්ථාන හා ස්මාරක – මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය – පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව
මුලතිවු දිස්ත්රික්කයේ ඔඩ්ඩුසුඩාන් ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ටාශයේ මන්නකණ්ඩාල් ග්‍රාමසේවා වසමට අයත් කෙරිඩමඩු මන්නකණ්ඩාල් ග්‍රාමයේ මෙම බෞද්ධ සංඝාරාමයේ නටබුන් පිහිටා තිබේ.
මුලතිවු දිස්ත්රික්කයේ හමුවන පුරාණ සංඝාරාම අතුරින් මෙම සංඝාරාමය විශාලතම සහ අලංකාරතම සංඝාරාම කිහිපය අතරින් එකකි. ජේ.පී. ලුවිස් විසින් 1895 දී රචිත වන්නිය පිළිබඳව ප්‍රකාශනයක මෙහි විහාරස්ථාන 7ක් වන අතර ජනප්‍රවාදයට අනුව වන්නියේ කන්‍යා ප්‍රධානීන් හතක් සිටි බවත් කියවේ. ඉහත ප්‍රකාශයට අනුව වන්නි ප්‍රාදේශීය පාලකයින් එම ප්‍රදේශ පාලනය කර ඇති අතර ඔවුන්ගේ දියණිවරුන් කන්‍යා ප්‍රධානීන් ලෙස හඳුන්වා ඇති බව පෙනේ. එම නිසා මෙම ස්ථානය කන්නියාර් කෝවිල් ලෙස හඳුන්වනලද ඇතැයි උපකල්පනය කළ හැක.
මෙය කන්නියාර් කෝවිල් නමින් හැඳින්වූවද බෞද්ධ ස්මාරකයන් ගෙන් හෙබි සංඝාරාම සංකීර්ණයක් බව පැහැදිලිය. මෙම ස්ථානයේ කෝවිලක් දක්නට නොලැබෙන අතර එල්ටීටීඊ ත්‍රස්තවාදීන් ගේ පුහුණු පාසලක් සහ කඳවුරක් ලෙස පවත්වාගෙන ගිය ස්ථානයක් ලෙස එවකට එහි විසූ ප්‍රකාශ කරති.
එල්ටීටීඊ ත්‍රස්තවාදීන් විනාශ කිරීමෙන් පසුව මෙම නටබුන් සහිත ප්‍රදේශය සහ ඒ අවට කන්නියාර් කෝවිල් කුලම වැව අතර ප්‍රදේශය හමුදා කඳවුරක් ලෙස පවත්වාගෙන යනු ලැබේ. එබැවින් අද මෙම නටබුන් ඇත්තේ හමුදා කදවුර තුළ ය.
මෙම භූමියේ ප්‍රධාන වශයෙන් හඳුනාගත හැකි නටබුන් ගොඩනැඟිලි 8ක් සහ ඒ වටා ප්‍රාකාරයකින් වටවූ විහාර සංකීර්ණයක් වූබව පෙනී යයි. මෙම ස්ථානයට ඇතුල් වීමේදී මද උස් භූමියක සිටුවා ඇති ගල් කණු සහිත ගොඩනැගිල්ල පවතී. ප්‍රමාණයෙන් මීටර් 4.65×4.65 ක පමණ වන සමචතුරශ්‍රාකාර එම ගොඩනැගිල්ලේ සිටුවා ඇති ගල් කණු ප්‍රමාණය 6කි. මනාව සකසා ඇති මෙම ගල් කණුවක් සෙන්ටිමීටර් 25×25 වට ප්‍රමාණයෙන්ද මීටර් 2ක් පමණ උසකින් ද යුතුය. මෙම ගොඩනැගිල්ලේ දකුණු අන්තයෙහි කඩා වැටී ඇති ගල් කණු කිහිපයක් ද පැරැණි ගඩොල්ද විසිරී ඇත.
මෙම ගොඩනැගිල්ලට බටහිරින් ගරාවැටුණු දාගැබක් පවතී. නිධන් සොරුන් මෙම දාගැබ මධ්‍යයේ විශාල වලක් සාරා ඇත. මෙම දාගැබ් ගොඩැල්ල මීටර 15ක් පමණ විෂ්කම්භයෙන් හා මීටර 3ක් පමණ උසින් දැනට පවතී. ගොඩැල්ලේ දකුණු අන්තයේ ගල් පාදම් කොටසක් දැකිය හැක.
මෙම දාගැබ් ගොඩැල්ල මීටර් පහළොවක් පමණ දුරින් තවත් ගොඩනැගිල්ලක නටබුන් පවතී. මෙම නටබුන් ගොඩනැගිල්ල මත හමුදා කඳවුරේ සෙබලුන් බුදුමැදුරක් සාදා තිබේ මෙම කැණීම් වලින් ප්‍රුරාණ ගොඩනැගිල්ලේ ප්‍රවේශ ද්වාරය මතුකරගෙන ඇත. මෙහි අනුරාධපුර යුගයට අයත් කොරවක් ගල් දෙකක් සඳකඩ පහනක් හා මුරගල් මතු කොට තිබේ. මෙම කොරවක්ගල් හා මුරගල් වල කොටස් කැඩී ඇති අතර අලුතෙන් පියගැටපෙළක් ඉදිකොට ඇත.
මෙතෙක් හඳුනාගත් ගොඩනැගිලි නටබුන් අතරින් ගොඩැලි දෙකක් හැරෙන්නට අනෙත් සියලු ගොඩනැගිලි ගඩොල් ප්‍රාකාර බැම්ම ඇතුලින් පිහිටි බව පෙනේ. මෙම ස්ථානයේ ඇති ශිලා ස්තම්භ වල ඇති ගල්කටු පහර වල ලක්ෂණ අනුව පැහැදිලිව අනුරාධපුරය අවදියේ ලක්ෂණ විද්‍යාමාන වන අතර එක් නටබුන් ගොඩැල්ලක් සමීපව කැටයම් රහිත වැසිකිළි ගලක්ද දැකගත හැක.
මෙම නටබුන් 1916 වසරේ මාර්තු 24දින ගැසට් පත්‍රයක් මගින් පුරාවස්තු ආඥාපනත යටතේ පැරණි ස්මාරකයක් ලෙස නම් කරණු ලැබීය.
ඔඩ්ඩුසුඩාන් සිට පුදුකුඩුරිප්පු මාර්ගයේ කිලෝමීටර 23ක් පමණ ගමන් ගත් විට හමුවන මන්නකණ්ඩාල් මංසන්ධිය හමුවේ. මෙහි යුධ හමුදා මූලස්ථානයේ 641 වන බලකායේ පොදු අපනශාලාවක් පවතී. ඉන් දකුණට හැරී මීටර 750ක් පමණ බොරළු මාර්ගයේ ගමන් ගත් විට කන්නියාර් කෝවිල් කුලම වැව හමුවේ. මෙම වැව් කණ්ඩිය උඩින් ගමන් කොට එහි අවසානයේ යුධ හමුදා 14වන බලඇණි කඳවුරේ ඇතුල්වීමේ ගේට්ටුව පවතී. මෙම ස්ථානයේ කඳවුරු නාම දැන්වීම් පුවරුව අසල නටබුන් සඳහා තවත් දැන්වීම් පුවරුවක් දැකගත හැක. මෙම නටබුන් ඇත්තේ කඳවුර තුලය.
මූලාශ්‍ර :
- අසංග, එම්. වී. පී. කේ. සහ නිශාන්ත, අයි. පී. ඇස්., 2018. පෞරාණික ස්ථාන හා ස්මාරක – මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කය – පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව. 1වන සංස්කරණය. කොළඹ: රජයේ මුද්‍රණ දෙපාර්තුමේන්තුව, පි101-104
- Archaeologysl.maps.arcgis.com. 2020. Web GIS Portal – Web GIS Unit. [online] Available at: <https://archaeologysl.maps.arcgis.com/home/index.html> [Accessed 30 September 2020].
සම්බන්ධ වෙනත් පිටු
මන්නකණ්ඩාල් කන්නියාර් කෝවිල් බෞද්ධ පුරාවිද්‍යා ස්ථානය සිතියම
ඉහල සිතියමේ මෙම ස්ථානය පමණක් නොව කිලෝමීටර 20ක් ඇතුලත තවත් වැදගත් ස්ථාන ලකුණු වී ඇත. මේ ස්ථාන බැලීමට සිතියම කුඩා කර බලන්න. වැඩි විස්තර සඳහා අවශ්‍ය ස්ථානය මතට මුසිකය ගෙනයන්න. එසේ නැතිනම් click කරන්න.
ගූගල් සිතියම වෙනත් ස්ථාන වලට චලනය කර ගෙනයාමෙන් එම ප්‍රදේශයේ වැදගත් ස්ථාන බලාගත හැක.
ඔඩ්ඩුසුඩාන් මන්නකණ්ඩාල් කන්නියාර් කෝවිල් බෞද්ධ පුරාවිද්‍යා ස්ථානය රියදුරු දිශාවන්
| ඔඩ්ඩුසුඩාන් සිට මන්නකණ්ඩාල් කන්නියාර් කෝවිල් බෞද්ධ පුරාවිද්‍යා ස්ථානය දක්වා |
| හරහා : පුදුකුඩුරිප්පු පාර මුළු දුර : කිලෝමීටර් 13 ගතවන කාලය : විනාඩි 20 ගත කිරිය යුතු කාලය : විනාඩි 20-30 පමණ රියදුරු දිශාවන් : ගූගල් සිතියමේ බලන්න |
අම්බලම (57) ආකර්ශණීය ස්ථාන (9) ඉතිහාසය (0) උණුදිය උල්පත් (1) උරුමය (297) ඓතිහාසික උරුම ලිපි (2) ඓතිහාසික සිදුවීම් (1) ගමනාන්ත (1) ටැම්පිට විහාර (40) දිය ඇලි (4) ප්‍රදීපාගාර (1) ප්‍රාග් ඉතිහාස ලිපි (1) ප්‍රාග් ඓතිහාසික (5) පාලම් (3) පුරාණ අමුණු (12) බලකොටු (12) මහනුවර (1) මීටර 20-29 (1) මීටර 30-39 (1) ලිපි (2) වනජීවී (1) වාරි කර්මාන්ත (23) වැව් හා ජලාශ (11) ස්මාරක (4) සුසාන භූමි (5)
අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය (39) අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය (7) කළුතර දිස්ත්‍රික්කය (5) කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය (31) කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය (3) කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය (25) කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය (2) ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය (11) ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය (6) ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය (47) දෙතිස් ඵල බෝධින් (5) නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කය (3) පබ්බත විහාර (1) පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය (4) පෘතුගීසි බලකොටු (1) පොළොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය (14) පොළොන්නරුව රාජධානිය (7) බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය (2) මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය (2) මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය (10) මන්නාරම දූපත (1) මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය (37) මාතර දිස්ත්‍රික්කය (3) මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය (7) මුලතිවු දිස්ත්‍රික්කය (27) මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය (6) යාපනය දිස්ත්‍රික්කය (16) රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය (10) ලන්දේසි බලකොටු (1) වවුනියා දිස්ත්‍රික්කය (8) හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය (7)