(3 votes, average: 3.00 out of 5)
Loading...
Image source : a video clip by Nara Creation
තාඹුගල පිහිටා ඇත්තේ කුරුණෑගල දිස්ත්රික්කයේ මල්ලවපිටිය ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ටාශයේය. කුරුණෑගල නගරයේ සිට දඹුල්ල මාර්ගයේ බඩගමුව දක්වා ගොස් බඩගමුව වනාන්තරයට යාබද වැල්ලව මාර්ගයට හරවා කිලෝමීටර 5 ක් පමණ ගමන් කිරීමෙන් හැඟව ටැම්පිට විහාරය විහාරයට ලඟා විය හැක.
ටැම්පිට විහාර මහනුවර රාජධානිය පැවති කාලය තුල ජනප්‍රිය ගෘහ නිර්මාණ අංගයක් වූ අතර මෙහිදී ගෘහය වේදිකාවක් මත ඉදිකරන ලද අතර එම වේදිකාව ගල් කුළුණු මත තබා ගොඩනැගිණි.
ටැම්පිට විහාරයක සාමාන්‍ය සැලැස්ම අවකාශ 3 කින් සමන්විත වේ. මෙහි වැදගත්ම අවකාශය වන්නේ අභ්‍යන්තර කුටියයි. මෙය ප්‍රධාන පිළිම ගෙය වන අතර දොරට මුහුණ ලා වාඩි වී සිටින බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් සහ දෙපස පොදුවේ සිටගෙන සිටින බුද්ධ ප්‍රතිමාසාමාන්‍යයෙන් හමුවේ.
සාරියුත් සහ මුගලන් තෙරුන්ගේ ප්‍රතිමා හෝ සිතුවම්, සමන්, විෂ්ණු, නාථ, ශිව වැනි දෙවිවරුන් සහ අනුග්‍රහය අනුග්‍රහය දැක්වූ රජවරුන්ගේ සහ ප්‍රධානීන්ගේ ප්‍රතිමා හෝ සිතුවම් මෙම කුටියේ බොහෝ විට දක්නට ලැබේ. මෙහි බිත්ති බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ ජාතක කථා හෝ වෙනත් සිදුවීම් නිරූපණය කරන චිත්‍ර වලින් ආවරණය කරයි.
දෙවන අවකාශය වන්නේ පිළිමගෙය වටා ඇති ප්‍රදක්ෂිණා පථය හෝ බරාඳයයි. මෙය සමහර විට සම්පූර්ණයෙන්ම බිත්තියකින් හෝ කෙටි දැව හෝ මැටි වරිච්චි බිත්තියකින් පිටත ආවරණය වේ.
සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රතිමා ගෘහය ඉදිරිපස ප්‍රදක්ෂිණා පථය/බරාඳය පුළුල් වේ. ප්‍රදේශය 3 වන අවකාශය නිර්මාණය කරයි. මෙම අවකාශයට බිම් මට්ටමේ සිට පියගැටපෙළ කිහිපයකින් ප්‍රවේශ විය හැකි අතර එය බොහෝ දුරට පියවර ඉණිමඟක ස්වරූපය ගනී.
වාචික ඉතිහාසයට අනුව මෙම විහාරස්ථානය ඉදිකර ඇත්තේ කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංගේ (1747 – 1781) පාලන සමයේදී දුම්බර මහා නිලමේ ලෙස හැඳින්වෙන මීගස්තැන්නේ මහ අධිකාරම් විසිනි.
හැඟව ටැම්පිට විහාරය සෙන්ටිමීටර 79ක් උස් වූ ගල් කුළුණු 17ක් මත ගොඩනගා ඇත. මෙහි පිළිම ගෙය වටා ප්‍රදක්ෂිණා පථයක් දිව යයි. මෙය දෙපසින් සෙන්ටිමීටර 66ක්ද පිටුපසින් සෙන්ටිමීටර 71ක්ද ඉදිරිපස මීටර 1.91ක්ද පළල වේ. පිළිම ගෙයහි ප්‍රමාණය මීටර් 2.92×2.46 ක් වන අතර මුළු ගොඩනැගිල්ලේ ප්‍රමාණය මීටර්5.54×3.71 කි.
විහාරයට ඇතුල් වන දොරටුව ලී පඩි කිහිපයක් නැගීමෙන් හමුවේ. මෙම පියගැටපෙළ වර්ෂ 2000 ට පෙර සිමෙන්ති වලින් ඉදිකර තිබී ඇත (පහත ඡායාරූපය බලන්න). නමුත් පසුකාලීනව ප්‍රතිසංස්කරණය කිරීමේදී එය ඉවත් කර ඇත.
ප්‍රතිමා ගෘහයට පිවිසෙනනේ මකර තොරණකින් වලින් වට වූ දොරක් හරහා ය. මකර තොරණට පහලින් මුර දේවතා පිළිම දෙකක් දක්නට ලැබේ.
ප්‍රධාන හිඳි බුද්ධ ප්‍රතිමාව ඇත්තේ දොරට මුහුණලා ය. පිළිමය ඇති වටා අශ්ව ලාඩම් හැඩැති ගිණිදැල් මෝස්තරයෙන් පින්තාරු කොට ඇති රශ්මි මාලාව සාමාන්‍යයෙන් නුවර යුගයේ විහාරහි සුලබය. සූර්යයාගේ හා චන්ද්‍රයාගේ සිතුවම් දෙකක් බිත්තිය දෙපස මුදුනේ දක්නට ලැබේ. සැරියුත්ස සහ මුගලන් හිමියන්ගේ සිතුවම් 2ක් ඊට පහළින් දක්නට ලැබේ. බුදු පිළිමය අසල පැති බිත්තියන්හි සමන් සහ විෂ්ණු (උපලුවන්) යන දෙවිවරුන්ගේ ප්‍රතිමා දෙකක් දක්නට ලැබේ. මේවාට යාබදව හිටි බුදු පිළිම දෙකක් අඹා තිබේ. මෙම ප්‍රතිමා දෙකෙහි හිසේ සිට දෙපතුල දක්වා ඇතුලත් වන සේ අශ්ව ලාඩම් හැඩැති රශ්මි මාලා ඇත. මෙම විහාරස්ථානය නුවර යුගයට අයත් වුවද, පිළිමවල නුවර යුගයේ කලාත්මක ලක්ෂණ අඩු වී ඇත්තේ පසුකාලීන ප්‍රතිසංස්කරණයකින් විය හැක.
මෙම විහාරස්ථානයට මීටර් 300-400 ක් දුරින් වනය තුල ස්වාභාවිකගල් ගුහා පරිසරයක මෙම කාල පරිච්ඡේදයේදීම ඉදිකරන ලද හැඟව තාඹුගල ලෙන් විහාරය නටබුන් වී පවතී. වර්තමානයේ අත්හැර දමා ඇති මෙය වනාන්තරය විසින් ගිලගෙන ඇත.
මූලාශ්‍ර
- https://www.samkathana.lk/images/pdf/final_grid.pdf
- M.S. MANAWADU, 1993. Vernacular Architecture of Sathkorale in Sri Lanka and their Preservation. monograph on Vernacular Architecture, published for the occasion the 10th General Assembly of the ICOMOS, Colombo, Sri Lanka.,.
සම්බන්ධ වෙනත් පිටු
- ශ්‍රී ලංකාවේ සම්පූර්ණ ටැම්පිට විහාර ලැයිස්තුව
- ශ්‍රී ලංකාවේ පුරාවිද්‍යා ස්ථාන ලැයිස්තුව
- කිලෝමීටර 20ක් ඇතුලත ඇති වෙනත් නැරඹිය හැකි ස්ථාන
තාඹුගල හැඟව ටැම්පිට විහාරය සිතියම
ඉහල සිතියමේ මෙම ස්ථානය පමණක් නොව කිලෝමීටර 20ක් ඇතුලත තවත් වැදගත් ස්ථාන ලකුණු වී ඇත. මේ ස්ථාන බැලීමට සිතියම කුඩා කර බලන්න. වැඩි විස්තර සඳහා අවශ්‍ය ස්ථානය මතට මුසිකය ගෙනයන්න. එසේ නැතිනම් click කරන්න.
ගූගල් සිතියම වෙනත් ස්ථාන වලට චලනය කර ගෙනයාමෙන් එම ප්‍රදේශයේ වැදගත් ස්ථාන බලාගත හැක.
තාඹුගල හැඟව ටැම්පිට විහාරය රියදුරු දිශාවන්
| කුරුණෑගල සිට තාඹුගල හැඟව ටැම්පිට විහාරය දක්වා |
| හරහා :බඩගමුව මුළු දුර : කිලෝමීටර් 9 ගතවන කාලය : විනාඩි 15 ගත කිරිය යුතු කාලය : විනාඩි 30 පමණ රියදුරු දිශාවන් : ගූගල් සිතියමේ බලන්න |
අම්බලම (57) ආකර්ශණීය ස්ථාන (9) ඉතිහාසය (0) උණුදිය උල්පත් (1) උරුමය (297) ඓතිහාසික උරුම ලිපි (2) ඓතිහාසික සිදුවීම් (1) ගමනාන්ත (1) ටැම්පිට විහාර (40) දිය ඇලි (4) ප්‍රදීපාගාර (1) ප්‍රාග් ඉතිහාස ලිපි (1) ප්‍රාග් ඓතිහාසික (5) පාලම් (3) පුරාණ අමුණු (12) බලකොටු (12) මහනුවර (1) මීටර 20-29 (1) මීටර 30-39 (1) ලිපි (2) වනජීවී (1) වාරි කර්මාන්ත (23) වැව් හා ජලාශ (11) ස්මාරක (4) සුසාන භූමි (5)
අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය (39) අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය (7) කළුතර දිස්ත්‍රික්කය (5) කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය (31) කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය (3) කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය (25) කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය (2) ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය (11) ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය (6) ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය (47) දෙතිස් ඵල බෝධින් (5) නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කය (3) පබ්බත විහාර (1) පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය (4) පෘතුගීසි බලකොටු (1) පොළොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය (14) පොළොන්නරුව රාජධානිය (7) බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය (2) මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය (2) මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය (10) මන්නාරම දූපත (1) මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය (37) මාතර දිස්ත්‍රික්කය (3) මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය (7) මුලතිවු දිස්ත්‍රික්කය (27) මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය (6) යාපනය දිස්ත්‍රික්කය (16) රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය (10) ලන්දේසි බලකොටු (1) වවුනියා දිස්ත්‍රික්කය (8) හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය (7)