(7 votes, average: 4.00 out of 5)
Loading...
ලෙනගල රජමහා විහාරය දැදිගම දැවැන්ත ලෙනක් තුල පිහිටි මනරම් කන්දක් මත ඉදිකර ඇති සුවිශේෂී ගුහා විහාරයකි. එහි බස්නාහිර පළාතේ ඇති විශාලතම ලෙන් සෙල්ලිපිය ද වේ.
ලෙනගල රජමහා විහාරයේ විශාල බ්‍රාහ්මී සෙල්ලිපිය පිහිටා ඇත්තේ ලෙන් කටාරමේය. පළමු පේළියේ විශාල අක්ෂර 47 ක් ඇති අතර තවත් අක්ෂර කිහිපයක් අඩි කිහිපයක් පහළින් පේළි 2 කින් කොටා කර ඇත. අක්ෂර අඟල් 7 ක් පමණ උස වන අතර පර්වතයට අඟල් 1 ක් ගැඹුරට කොටා කර ඇත.
මෙම ලෙන් විහාරස්ථානයේ ඉතිහාසය අනුරාධපුර යුගය දක්වා දිව යයි. මෙම විහාරස්ථානය මුලින්ම ඉදිකරන ලද්දේ වලගම්බා රජු (ක්‍රි.පූ. 89-77) ලෙස ජනවහරේ පවතී. මෙය අවසන් වරට ප්‍රතිසංස්කරණය කර ඇත්තේ සතර කෝරලේ ලෙව්කේ දිසාවේ විසිනි.
කෙසේ වෙතත්, මෙහි කටාරම් සෙල් ලිපිය ක්‍රි.පූ 2 වන සියවසට අයත් බවනිර්ණය කර ඇත. මෙම සෙල්ලිපියේ සඳහන් වන්නේ, ශිව කුමරුගේ පුත්, දුහතර කුමරුගේ පුත් දුහතර කුමරුගේ මනාපදස්සන ලෙණ පැමිණි නොපැමිණි සිවුදෙස සංඝයාට පූජා කරන බවයි – අනුඩිගමෙහි එක් කොටසක්ද බතෂ නගරයේ එක කොටසක්ද (ප්‍රදානය කරන ලදී) ලෙසය. මෙම සෙල්ලිපිය පැරණි බ්‍රාහ්මී අක්ෂර භාවිතා කරමින් පැරණි සිංහල භාෂාවෙන් ලියා ඇත.
1802 දී මහනුවර රාජධානියේ ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජුගේ පාලන සමයේදී ලෙවුකේ විජේසුන්දර රාජකරුණා 1802 දී සතර කෝරලේ දිසාවේ බවට පත්විය. ඔහුගේ අසාමාන්‍ය ශක්තිය, නිරායුධ සටන් හා ආයුධ හැසිරවීමේ දක්ෂතා නිසා ඔහු ප්‍රසිද්ධ චරිතයක් විය. අතින් පොල් ගෙඩියක් බිඳීමට ඔහුට ඇති හැකියාව සහ කඩුව තුඩේ හුණු ගා මිනිසුන් ඉදිරියේ පද්දා ඔවුන්ගේ ශරීරයේ හුණු පමණක් ගෑවීමට සැලැස්වීම වැනි ඔහුගේ විවිධ අසාමාන්‍ය හැකියාවන් ගැන බොහෝ කථා තවමත් පවතී. ලෙවුකේ දිසාවේගේ මෙම කුසලතාවන්ට අමතරව, ඔහු ලෙනගල රාජමහා විහාරය ඇතුළු ප්‍රදේශයේ බොහෝ විහාරස්ථාන අලුත්වැඩියාව සඳහා දායකත්වය දුන් කැපවූ බෞද්ධයෙකි.
එච්.සී.පී. බෙල්ගේ 1892 කෑගල්ල වාර්තාවේ මෙම විහාරය පිළිබඳව තරමක් සවිස්තරාත්මක විස්තරයක් ඇත.
මෙම ලෙන විහාරයන් 3 කට බෙදා ඇත. වම්පස විහාරය “සත් සති විහාරය” ලෙස හැඳින්වේ. මෙය අඩි 15 අඟල් 10 ක් දිග සහ පළල අඩි 12 කි. විහාරය දොරටුව ලියවැල් හා වෙනත් මෝස්තර වලින් කැටයම් කරන ලද විශාල කළුගල් කණු වලින් සාදා ඇත. මෙම දොරටුව අඩි 6 අඟල් 8 ක් උස සහ අඩි 4 අඟල් 2 ක් පළල සහ අඟල් 7 ක් ඝනකමකින් යුක්ත වේ. සියලුම බුද්ධ ප්‍රතිමා මහනුවර යුගයේ ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි. ඒවායින් බොහොමයක් නැවත පින්තාරු කර නොමැති බැවින්, නුවර යුගයේ කලා සම්ප්‍රදායන් තවමත් හොඳින් ආරක්ෂා වී ඇත. මෙම විහාරයේ න එක් හිටි පිළිමයක් ඉදිරිපිට කළුගල් දොර රාමුවක් දැකිය හැකිය. මෙය පෙර කාලයේ තවත්ත බුදු රුවක් තබා තිබූ කුඩා කාමරයකට පිවිසෙන දොරටුව යැයි විශ්වාස කෙරේ.
“මහ ලෙන” ලෙස හැඳින්වෙන මැද විහාරය විශාලතම විහාරය වේ. මෙය අඩි 31 අඟල් 6 ක් දිග අඩි 17 අඟල් 9 ක් පළල වේ. විහාරයට දොරටු උළුවස්ස ලියවැල් වලින් කැටයම් කරන ලද විශාල කළුගල් කණු වලින් සාදා ඇත. එහි උඩෙලිපතෙහි බොසත් රූපයකින් සහ සමන්, විෂ්ණු සහ දේවතා බණ්ඩාරා දෙවිවරුන්ගෙන් සමන්විත වේ. කුළුණු පාදමේ විවෘත හකු සහිත සිංහ රූප කොටා ඇත. මෙම දොරටුව අඩි 11 අඟල් 6 ක් උස, අඩි 8 ක් පළල සහ අඟල් 9 ක් ඝනකමකින් යුක්ත වේ. සියලුම බුද්ධ ප්‍රතිමා නුවර යුගයේ ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි. මෙම විහාරයේ ප්‍රධාන ප්‍රතිමාව වන්නේ සැතපෙන බුදු පිළිමයකි. මෙය අඩි 29 ක් දිග සහ උරහිස්වල අඩි 6 ක් පළල වේ. වම් බිත්තියේ හිටි බුදු පිළිමයක් හා විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ප්‍රතිමා දක්නට ලැබේ. දකුණු බිත්තියේ විෂ්ණු සහ සමන් දෙවිවරුන්ගේ ප්‍රතිමා සහිත තවත් බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් ඇත. ළෙන් වහලය නෙළුම් මල් මෝස්තර වලින් වර්ණාලේප කර ඇත.
තුන්වන විහාරය කුඩාය. එහි දිග අඩි 7 අඟල් 7 ක් සහ පළල අඩි 10 කි. මෙහි පිවිසුමද ශෛලමය දොරඋළුවස්සකි. මෙහි විහාර තුනෙහි උළුවස්සේ කුළුණු වල මෝස්තර එහිනෙකට වෙනස් ය. කණුව පාදමේ පනේල තුල පා පළල් කොට දෙපසට දමා තිබෙන ඉහලට ඔසවා ගත අතක් සහිත කසයක් දරන්නා වූ වාමණ රූප පවතී. . දොරටුවේ ඉහළින් මකරා තෝරානක් දක්නට ලැබේ. දොරටුවට ප්‍රතිවිරුද්ධ බිත්තියේ හිඳි බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් දක්නට ලැබේ. වම් බිත්තියේ සමන් සහ විෂ්ණු දෙවිවරුන්ගේ ප්‍රතිමා ද දකුණු බිත්තියේ කතරගම දේව ප්‍රතිමාවක්ද දක්නට ලැබේ. විහාරයේ ඇති සිතුවම් අනෙක් ඒවාට වඩා අළුත් බව පෙනේ. අඩි 10 ක් උස ස්ථූපයක් මෙම විහාරය තුළ දැකිය හැකිය.
මූලාශ්‍ර
- H. C. P. BELL, 1904. ARCHEOLOGICAL, STREY OF CEYLON. REPORT ON THE KEGALLA DISTRICT · OF THE PROVINCE OF SABARAGAMUWA. 1st ed. Colombo: GEORGE J. A. SKEEN.
- H.C.P බෙල් (සිංහල පරිවර්තනය කොත්මලේ කේ. බී. ඒ. එඩ්මන්ඩ් ), 2005. ලංකා පුරාවිද්‍යා ගවේෂණය කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය පිලිබඳ වාර්තාව (Report On The Kegalle District – 1892 : සිංහල පරිවර්තනය). 1st ed. කොළඹ: පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තුමේන්තුව.
සම්බන්ධ වෙනත් පිටු
ලෙනගල රජමහා විහාරය සිතියම
ඉහල සිතියමේ මෙම ස්ථානය පමණක් නොව කිලෝමීටර 20ක් ඇතුලත තවත් වැදගත් ස්ථාන ලකුණු වී ඇත. මේ ස්ථාන බැලීමට සිතියම කුඩා කර බලන්න. වැඩි විස්තර සඳහා අවශ්‍ය ස්ථානය මතට මුසිකය ගෙනයන්න. එසේ නැතිනම් click කරන්න.
ගූගල් සිතියම වෙනත් ස්ථාන වලට චලනය කර ගෙනයාමෙන් එම ප්‍රදේශයේ වැදගත් ස්ථාන බලාගත හැක.
ලෙනගල රජමහා විහාරය ගමන් මාර්ගය
| කොළඹ සිට ලෙනගල රජමහා විහාරය දක්වා |
| හරහා : ගම්පහ – වරකාපොළ දුර : කිලෝමීටර 79 ගමන් කාලය :පැය 2 1/2 පමණ ගත කළ යුතු කාලය : විනාඩි 30-45 පමණ ගමන් මාර්ගය : මෙහි ගූගල් සිතියමේ බලන්න |
අම්බලම (57) ආකර්ශණීය ස්ථාන (9) ඉතිහාසය (0) උණුදිය උල්පත් (1) උරුමය (297) ඓතිහාසික උරුම ලිපි (2) ඓතිහාසික සිදුවීම් (1) ගමනාන්ත (1) ටැම්පිට විහාර (40) දිය ඇලි (4) ප්‍රදීපාගාර (1) ප්‍රාග් ඉතිහාස ලිපි (1) ප්‍රාග් ඓතිහාසික (5) පාලම් (3) පුරාණ අමුණු (12) බලකොටු (11) මහනුවර (1) මීටර 20-29 (1) මීටර 30-39 (1) ලිපි (2) වනජීවී (1) වාරි කර්මාන්ත (23) වැව් හා ජලාශ (11) ස්මාරක (4) සුසාන භූමි (4)
අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය (39) අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය (7) කළුතර දිස්ත්‍රික්කය (5) කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය (31) කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය (3) කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය (25) කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය (2) ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය (11) ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය (6) ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය (47) දෙතිස් ඵල බෝධින් (5) නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කය (3) පබ්බත විහාර (1) පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය (4) පෘතුගීසි බලකොටු (1) පොළොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය (14) පොළොන්නරුව රාජධානිය (7) බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය (2) මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය (2) මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය (10) මන්නාරම දූපත (1) මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය (37) මාතර දිස්ත්‍රික්කය (3) මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය (7) මුලතිවු දිස්ත්‍රික්කය (27) මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය (6) යාපනය දිස්ත්‍රික්කය (16) රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය (10) ලන්දේසි බලකොටු (1) වවුනියා දිස්ත්‍රික්කය (8) හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය (7)