(5 votes, average: 2.20 out of 5)
Loading...
මොලහිටිය වෙලේගල නුවරකලාවිය දිඹුලාගල කුඩා උල්පත ගම්මානයේ පිහිටි දිගු ගල් පර්වතයකි. මෙම පර්වතය කුඩා උල්පොත සිට කිලෝමීටර් 1.5 ක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇති අතර, දිඹුලාගල පර්වතයට සමාන්තරව නැගෙනහිර සිට බටහිරට දිවෙන දිග දිගේ සමාන්තර පටු වැටි තුනක් හෝ හතරක් සහිත පහත් පාෂාණ භූමියකි.
පර්වතය යෝධ බලකොටුවකට සමාන කුඩා ගල් හා කැඩුණු ගල් වලින් වැසී ඇත. 1897 දී බෙල් මහතා මෙම පුරාවිද්‍යා ස්ථානය පිළිබඳව යම් තොරතුරු සපයයි. මෙම පර්වතය අතීතයේ විශාල ගල් කොරියක් විය. තව දුරටත් වෙන්කිරීම සඳහා ගැඹුරු සහ නොගැඹුරු පාෂාණවල කූඤ්ඤ ගල්, කට්ට සහ කුඩා ගල් කැබලි අපද්‍රව්‍ය ගොඩවල් රාශියක් නිරීක්ෂණය කරන ලදී. පොළොන්නරු රාජධානියේ බොහෝ ප්‍රතිමා සහ අනෙකුත් ගල් අවශ්‍යතා මෙම නිසරු පරිසරයේ පිහිටි පර්වතයෙන් ලබා ගත්තා විය හැකි බව බෙල් මහතා සඳහන් කරයි. මෙම පර්වතයේ සිට පොළොන්නරු රාජධානියේ රන්කොත් වෙහෙර හරිත වන වැස්ම අතර පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.
ප්‍රධාන ගල් වැටිවල මධ්‍යයේ නටබුන් වූ ව්‍යුහ කිහිපයක ඉතිරිව ඇත. ස්ථූපයක නටබුන්, දකුණු දෙසට මුහුණලා ඇති කුඩා අෂ්ටාස්‍ර ගොඩනැඟිල්ලක කුළුණු පාදම් දක්නට ලැබේ. මෙම පිළිමගෙය ගොඩනැගිල්ලේ එක් පැත්තක් අඩි 8ක් පමණ විය. මෙම ගොඩනැගිල්ල තුළ මල් අසුන් ලෙස භාවිතා කල හතරැස් හා දිගැටි කළුගල් පුවරු දෙකක් තිබේ.
මැද වැටිය මුදුනේ ඉහළ මට්ටමේ දී, යාර විස්සක් හෝ ඊට වැඩි දුරක් සමාන්තරව දිවෙන පරිදි ගලෙහි දිගු තීරු දෙකක් කපා ඇත. ඒවා සෙල්ලිපි හතරකින් අවසන් වේ. මෙම සෙල්ලිපි වලින් දෙකක (පාෂාණ මතුපිට පේළි හතරකින්, එකට සමීපව, දිගටි රාමුවක් තුළ කැටයම් කර ඇත) විශේෂයෙන් තද සහ ගැඹුරු අක්ෂර කැපී පෙනේ. ස්වස්තික ලාංඡනය අංක 1 සහ 2 ට පෙර ඇත. සෙල්ලිපි හතරම මුල් ක්‍රිස්තියානි යුගයට අයත් ඒවා වේ.
මෙම කඳුවැටිය පාමුල ලෙන් 4-5 ක් පිහිටා ඇති අතර පුරාණ භික්ෂූන් වහන්සේලා විසින් භාවිතා කරන ලද කටාරම් කෙටූ ලෙන් 3 ක් ඇත. කටාරම් සහිත ලෙන් අතරින් විශාලතම ලෙන අඩි 60ක් පළල, අඩි 20ක් උස සහ අඩි 27ක් ගැඹුරින් යුක්ත වේ. මෙම ලෙන අතීතයේ විහාරයක් ලෙස භාවිතා කර ඇත. මෙහිදී කුළුණු පාදම්, අඩි 2×2 ක හතරැස් මල් ආසනයක් සහ ගඩොල් කැබලි දක්නට තිබේ. පුරාණයේ ලෙන ඉදිරියෙන් පියස්සක් තිබු බවට සාධක දක්නට ලැබේ (බෙල්, 1917).
බෙල් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද සෙල්ලිපි 4 න් පැරණිම සෙල්ලිපිය අංක 4 වේ. එය කූටකණ්ණ තිස්ස රජුගේ (ක්‍රි.පූ. 20 – ක්‍රි.ව. 9) අග බිසව විසින් පුරාණ ආරාමයට කරන ලද ත්‍යාග සටහන් කරයි. මෙයින් කියවෙන්නේ;
යහපතක් වේවා! භික්ෂු ප්‍රජාවේ දුබලගම ජලාශයේ (දේපළ). භික්ෂු ප්‍රජාවේ නකවිලි සහ ලදොරි (දේපළ)වල සියලුම කර්ස ද, භික්ෂු ප්‍රජාවේ පිදවික ජලාශයේ (දේපළ) ද, කුටකණ්ණ රජුගේ ජ්‍යෙෂ්ඨ භාර්යාව වන අනූළා රැජින මේවා පිලිපවත ආරාමයේ භික්ෂූන් වහන්සේලාට ලබා දුන්නේ ය. (පරණවිතාන, 1983)
උතුරුමැද පළාතේ පොළොන්නරුව දිස්ත්රික්කයේ දිඹුලාගල ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයේ මිල්ලාන ග්‍රාම නිලධාරී වසමේ අංක 212 හි මිල්ලාන ගම්මානයේ කටාරම් සහිත ගල්ලෙන්, සෙල්ලිපි සහ ස්මාරක සංකීර්ණය සහිත මොලහිටිය වෙලේගල නමින් හැඳින්වෙන මෙම ස්ථානය 2023 පෙබරවාරි 1 වැනිදා ආරක්‍ෂිත පුරාවිද්‍යා භූමියක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. .
ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ හා ලිපි
- Vimalananda, T. (no date) The Epigraphy And Paleography Of Ceylon Down To the 10th Century, A.D. thesis.
- Bell, H.C.P. (1917) ‘Dimbula-gala : Its Caves. Ruins and Inscriptions’, The Ceylon Antiquary and Literary Register , III (part 2), pp. 69–792.
- Paranavitana, S., Codrington , H.W. and Wickremasinghe , D.M.D.Z. (1933) ‘Two Rock Inscriptions of Bhatika Abhaya and Mahanaga at Molahitiyavelegala’, in Epigraphia Zeylanica Being Lithic and Other Inscriptions of Ceylon | Vol III 1928-1933. London: Humphrey Milford, pp. 153–157.
- Paranavitana, S (1983) Inscriptions of Ceylon | Volume II | Part I | Containing Rock and Other Inscriptions | From the Reign of Kutakanna Abhaya (41 B.C.-19 B.C.) to Bhatiya II (140- 164 A.D.) Vol II (part 1). Colombo: Department of Archaeology.
- Wikramanayaka, V. (2023) ‘Monuments to be declared as Ancient Monuments’, The Gazette of the Democratic Socialist Republic of Sri Lanka EXTRAORDINARY, 2317/57, p. 4A.
Also See
දිඹුලාගල මොලහිටිය වෙලේගල පුරාවිද්‍යා ස්ථානය සිතියම
ඉහල සිතියමේ මෙම ස්ථානය පමණක් නොව කිලෝමීටර 20ක් ඇතුලත තවත් වැදගත් ස්ථාන ලකුණු වී ඇත. මේ ස්ථාන බැලීමට සිතියම කුඩා කර බලන්න. වැඩි විස්තර සඳහා අවශ්‍ය ස්ථානය මතට මුසිකය ගෙනයන්න. එසේ නැතිනම් click කරන්න.
ගූගල් සිතියම වෙනත් ස්ථාන වලට චලනය කර ගෙනයාමෙන් එම ප්‍රදේශයේ වැදගත් ස්ථාන බලාගත හැක.
දිඹුලාගල මොලහිටිය වෙලේගල පුරාවිද්‍යා ස්ථානය ගමන් මාර්ගය
නූතන පොළොන්නරුව නගරය නව නගරය ලෙස ද හඳුන්වනු ලබන අතර පොළොන්නරුවේ අනෙක් කොටස පොළොන්නරුව රාජධානියේ රාජකීය පුරාණ නගරය ලෙස පවතී .
| කොළඹ සිට පොළොන්නරුව පූජා නගරය දක්වා මාර්ගය | මහනුවර සිට පොළොන්නරුව පූජා නගරය දක්වා මාර්ගය |
| හරහා : මධ්‍යම අධිවේගී මාර්ගය – කුරුණෑගල – දඹුල්ල දුර : 226 km ගමන් කාලය : පැය 4.45 රිය පැදවීමේ දිශාවන් : ගූගල් සිතියමේ බලන්න | හරහා : මාතලේ – දඹුල්ල – හබරණ දුර : කිලෝමීටර් 145 ගමන් කාලය : පැය 3.0 රිය පැදවීමේ දිශාවන් : ගූගල් සිතියම් බලන්න |
| අනුරාධපුරයේ සිට පොළොන්නරුව පූජා නගරය දක්වා මාර්ගය | මඩකලපුවේ සිට පොළොන්නරුව පූජා නගරය දක්වා මාර්ගය |
| හරහා : මරදන්කඩවල – හබරණ දුර : කිලෝමීටර 105 ගමන් කාලය : පැය 2 රිය පැදවීමේ දිශාවන් : ගූගල් සිතියමේ බලන්න | හරහා : චෙන්කලඩි – වාලච්චේන දුර : කිලෝමීටර් 100 ගමන් කාලය : පැය 1.5 රිය පැදවීමේ දිශාවන් : ගූගල් සිතියමේ බලන්න |
| පොළොන්නරුව සිට දිඹුලාගල හඳපාන්විල රජමහා විහාරය දක්වා මාර්ගය පුරාවිද්‍යා භූමිය |
| හරහා : මනම්පිටිය දුර : කිලෝමීටර් 36 ගමන් කාලය : පැය 1 පැදවීමේ දිශාවන් : ගූගල් සිතියමේ බලන්න |
අම්බලම (57) ආකර්ශණීය ස්ථාන (9) ඉතිහාසය (0) උණුදිය උල්පත් (1) උරුමය (297) ඓතිහාසික උරුම ලිපි (2) ඓතිහාසික සිදුවීම් (1) ගමනාන්ත (1) ටැම්පිට විහාර (40) දිය ඇලි (4) ප්‍රදීපාගාර (1) ප්‍රාග් ඉතිහාස ලිපි (1) ප්‍රාග් ඓතිහාසික (5) පාලම් (3) පුරාණ අමුණු (12) බලකොටු (12) මහනුවර (1) මීටර 20-29 (1) මීටර 30-39 (1) ලිපි (2) වනජීවී (1) වාරි කර්මාන්ත (23) වැව් හා ජලාශ (11) ස්මාරක (4) සුසාන භූමි (5)
අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කය (39) අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය (7) කළුතර දිස්ත්‍රික්කය (5) කෑගල්ල දිස්ත්‍රික්කය (31) කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කය (3) කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කය (25) කොළඹ දිස්ත්‍රික්කය (2) ගම්පහ දිස්ත්‍රික්කය (11) ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය (6) ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කය (47) දෙතිස් ඵල බෝධින් (5) නුවරඑළිය දිස්ත්‍රික්කය (3) පබ්බත විහාර (1) පුත්තලම දිස්ත්‍රික්කය (4) පෘතුගීසි බලකොටු (1) පොළොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කය (14) පොළොන්නරුව රාජධානිය (7) බදුල්ල දිස්ත්‍රික්කය (2) මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කය (2) මන්නාරම දිස්ත්‍රික්කය (10) මන්නාරම දූපත (1) මහනුවර දිස්ත්‍රික්කය (37) මාතර දිස්ත්‍රික්කය (3) මාතලේ දිස්ත්‍රික්කය (7) මුලතිවු දිස්ත්‍රික්කය (27) මොණරාගල දිස්ත්‍රික්කය (6) යාපනය දිස්ත්‍රික්කය (16) රත්නපුර දිස්ත්‍රික්කය (10) ලන්දේසි බලකොටු (1) වවුනියා දිස්ත්‍රික්කය (8) හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කය (7)